Στο παλμαρές των μέχρι στιγμής συνεντεύξεων που είχα την ευκαιρία να πάρω, η συνέντευξη με τη Ντανιέλ Μιτεράν, θα μου μείνει ως εκείνη στην οποία απαντήθηκαν οι λιγότερες ερωτήσεις. Και μάλιστα με τη μέθοδο, διαγράφω και πάμε παρακάτω. Γιατί άραγε; Αμέλεια, βαριεστιμάρα («τα ίδια και τα ίδια με ρωτάνε για τη Μαζαρίν»), η μήπως έχει αρχίσει πράγματι να καταβάλλεται από το χρόνο, στα 86 της χρόνια; Δυστυχώς δεν υπάρχει τρόπος να το μάθουμε.

Απαριθμώ λοιπόν: Το Σοσιαλιστικό Κόμμα είναι σήμερα η σκιά του εαυτού του, είναι πρόβλημα πολιτικού προσανατολισμού ή πρόβλημα ηγετών; Ποια είναι η γαλλική εμπειρία από την πολιτογράφηση των μεταναστών; Μπορούν οι γυναίκες να φορούν την ισλαμική μαντίλα και πώς κρίνετε την επιλογή της μαντιλοφορούσα Ιλχάμ Μουσαϊντ από τον Ολιβιέ Μπεζανσνό ως υποψήφιας; Εχει έρθει η ώρα για μια γυναίκα πρόεδρο στη Γαλλία; Υπάρχει μια Πρώτη Κυρία σήμερα που να σας ικανοποιεί ως εικόνα; Σας ενδιαφέρει η μόδα; Τα πηγαίνετε καλά με τη Μαζαρίν… Μια συνέντευξη που δεν δόθηκε ολόκληρη…

Κι όμως σε πρόσφατη συνέντευξή της στο «Paris Match» μίλησε κυρίως γι’ αυτήν. Για τα δεκάδες γράμματα ευχαριστίας που έλαβε από ανώνυμες γυναίκες όταν στην κηδεία του Μιτεράν εναγκαλίστηκε μαζί της. Για τα κάποια, αραιά, τηλεφωνήματα που ανταλλάσουν. Στο τελευταίο της βιβλίο αναφέρει την «άλλη ζωή» του Φρανσουά, «την πλευρά που δεν με αφορά και που είχε σημαντική θέση στη ζωή του». Κι αν επιμένουμε σ’ αυτό είναι γιατί στην αντίπερα όχθη, πολλές γυναίκες της χρεώνουν ακόμα ότι υποτάχτηκε, αν και υποτιθέμενη φεμινίστρια, το ρόλο της σ’ ένα χαρέμι.
Η ζωή της Ντανιέλ Μιτεράν είναι ένα «ακτιβιστικό» παραμύθι, που θα μπορούσε να καλύψει χίλιες συνεντεύξεις. Στο πλευρό ενός πολύ ισχυρού άνδρα, τον οποίο δεν εγκατέλειψε ακόμα κι όταν έμαθε τις εξωσυζυγικές τους σχέσεις και την ύπαρξη ενός παιδιού που δεν είχε γεννηθεί στο δικό τους σπίτι και τον οποίο κάλυψε και με δική της συμμετοχή, όταν αυτός έκρυψε από το γαλλικό λαό την ανίατη ασθένειά του για να επανεκλεγεί, εκμεταλλεύτηκε τη θέση της –με την καλή έννοια- για να υπερασπιστεί τις γυναίκες, την Αφρική, το νερό κυρίως μέσα από το ίδρυμα που δημιούργησε το 1986, το France Libertés (Γαλλία Ελευθερίες).

Η Ντανιέλ Μιτεράν ήρθε στην Αθήνα πριν από λίγες εβδομάδες για να παρουσιάσει το καινούργιο της βιβλίο (Λέξη προς Λέξη), το οποίο έγραψε ο έλληνας συγγραφέας και δημοσιογράφος εκ Παρισίων, Γιώργος Αρχιμανδρίτης. 26 κεφάλαια ένα για κάθε λέξη που ξεκινά από το πρώτο γράμμα του γαλλικού αλφαβήτου, που εκφράζουν την ιδεολογία της, τις απόψεις της, τη φιλοσοφία της για της ζωή. Οι Γάλλοι ενδιαφέρονται για το προσωπικό, την αφήγηση πραγματικών ιστοριών, την άποψη… και η Ντανιέλ Μιτεράν χαίρει ακόμα άκρας εκτίμησης ιδίως σ’ ένα κοινό που είναι απογοητευμένο από το σημερινό Σοσιαλιστικό Κόμμα και αναπολεί το μεγαλείο της εποχής Μιτεράν.

Ποιος είναι ο ρόλος της «Πρώτης Κυρίας»; Η παράλληλη πολιτική ή ανθρωπιστική δράση, η εκπλήρωση του πρωτοκόλλου ή μήπως το λάιφ στάιλ;

Δεν υπάρχει καθορισμένος ρόλος για τη σύζυγο του Προέδρου της Δημοκρατίας. Οσον με αφορά, για τριάντα χρόνια, συνδύασα τη ζωή της μητέρας και το επάγγελμά μου, τη καλλιτεχνική βιβλιοδεσία. Οι δραστηριότητές μου σε ανθρωπιστικές και πολιτικές οργανώσεις κάλυψαν τους στόχους που είχα θέσει. Όταν στην ηλικία των είκοσι ετών έδεσα τη ζωή μου μ’ εκείνη του Φρανσουά, τίποτα δεν με προετοίμαζε για το ρόλο της Πρώτης Κυρίας.

Το γεγονός ότι βρέθηκα στο προσκήνιο και έτσι μπόρεσα να υπηρετήσω στόχους πολύ καλύτερα απ’ ότι εάν ήμουνα ανώνυμη, δεν μπορώ να πω ότι με στεναχωρεί. Ακόμα και σήμερα δε διστάζω να επικαλεστώ γνωριμίες και σχέσεις που έκανα την εποχή εκείνη ώστε να υπερασπιστώ μια άποψη που μου είναι προσφιλής.

Η κυρία Μπρούνι γίνεται συχνά πρωτοσέλιδο. Πιστεύετε ότι –ως ένα βαθμό- πρόκειται για ανεπίσημη στρατηγική του επικοινωνιακού επιτελείου του προεδρικού μεγάρου;

Δεν θα επέτρεπα στον εαυτό μου να κάνει κρίσεις στον τρόπο με τον οποίο άλλες «Πρώτες Κυρίες» ενδύονται το ρόλο τους. Καθεμιά ακολουθεί την πολιτική διαδρομή του ή τον νυμφεύεται κατά τη διάρκεια της θητείας του. Ανάλογα με την προσωπικότητά της, θα ασχοληθεί με δράσεις της επιλογής της, η οποία γίνεται με βάση το χαρακτήρα της, τη μόρφωσή της, τα συναισθήματά της και τις φιλοδοξίες της.

Ποια είναι η πολτική κληρονομιά του Φρανσουά Μιτεράν για τη Γαλλία και το Σοσιαλιστικό Κόμμα;

Μετά το τέλος της Αντίστασης κατά του Ναζισμού, η πορεία προς μια κοινωνική και ισότιμη πολιτική, διαμορφώνεται με βάση της ουμανιστικές αρχές του Σοσιαλιστικού Κόμματος όπως αυτές εκφράστηκαν στο λόγο στο Επινέ, το 1971. (σ.σ. το συνέδριο του ΣΚ στο Επινέ συρ Σεν, όπου ο Φρανσουά Μιτεράν, τότε Γενικός Γραμματέας του Κόμματος, δηλώνει ως στόχο την ενότητα της αριστεράς). Για μια ολόκληρη νεολαία που η ίδια αυτοπροσδιορίζεται ως «γενιά Μιτεράν», η επιθυμία για ζωή της έδωσε φτερά.

Αλλα στοιχεία είναι ο σεβασμός προς τη Ζωή, με την κατάργηση της θανατικής ποινής. Η αποκατάσταση του δημόσιου τομέα για τα αγαθά κοινής ωφέλειας όπως την παιδεία, την υγεία, την έρευνα, την πληροφορία, την ενέργεια κ.α. Η επανεδραίωση της εμπιστοσύνης ανάμεσα στα άτομα και το δημιουργικό διάλογο. Ο καθένας μπορούσε να παρουσιαστεί όπως ήταν, ντυμένος κατά τις επιθυμίες του και ανάλογα με την κουλτούρα και της παραδόσεις του. (σ.σ. προφανώς πρόκειται για έμμεση απάντηση στην ερώτηση που δεν απαντήθηκε για το θέμα της ισλαμικής μαντήλας)

Ενας από τους άξονες δράσης του ιδρύματός σας είναι η «υπεύθυνη οικονομία». Τι σημαίνει αυτό; Θα μπορούσε να είναι μια απάντηση στην οικονομική κρίση;

Οσο υπάρχει θέση για όλο τον κόσμο στον πλανήτη, μπορούμε να ελπίζουμε ότι η γη, όπως και το νερό, θα θεωρείται ως κοινό αγαθό των όντων και καθένας θα έχει δικαίωμα στη χρήση του για να διατηρηθεί στη ζωή. Θα πρέπει να αναθεωρήσουμε τον τρόπο που μοιράζονται τα πλούτη που είναι διαθέσιμα για όλους και να ξανασκεφτούμε την πολιτική. Καθείς θα έχει τη θέση του, χωρίς να βλάπτει τον άλλο. Ο καιρός του «όλα για μένα, τίποτα για τους άλλους», θα πρέπει να γίνει παρελθόν, ακόμα κι αν ακόμα είναι παρόν.

Σήμερα βρισκόμαστε κάτω από τη μπότα μιας οικονομικής και χρηματοπιστωτικής δικτατορίας που διαχειρίζεται την πολιτική του πλανήτη. Γνωρίζουμε καλά τις θετικές συνέπειες που έχει για ένα μικρό αριθμό προνομιούχων και τις καταστροφικές συνέπειες για τα τρία τέταρτα της ανθρωπότητας, και δεν αναφέρομαι μόνο στη φύση. Το σύστημα αυτό έχει φτάσει τα όριά του και βυθίζεται στην ίδια του την υπερβολή.
Εδώ και πολλά χρόνια, ένα μεγάλο κίνημα σκέψεις καταγγέλλει την τακτική αυτή και προτείνει εναλλακτικές που βασίζονται στην ουμανιστικές αρχές, σε αντίθεση με τη μοναδική σκέψη που διακηρύσσει ότι το χρήμα αποφασίζει για τα πάντα. Το France Libertés, το ίδρυμα του οποίου είμαι πρόεδρος από την πρώτη μέρα της δημιουργίας του, εγγράφεται σε αυτό το κίνημα και δρα ανάλογα. Για μένα είναι μια εργασία πλήρους απασχόλησης που με κάνει να ταξιδεύω συχνά. Σήμερα φτιάχνουμε τον κόσμο του αύριο, σε όλες τις ηπείρους. Το να πας να συναντήσεις το μέλλον είναι ο καλύτερος τρόπος για να μιλήσεις για αυτό και να σκεφτείς μαζί με άλλους για το πώς θα ήθελες να το οικοδομήσεις σε παγκόσμιο επίπεδο.

“E” Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία