Πλήρης ημερών, στα 87 της χρόνια, έφυγε από τη ζωή, η πρώην πρώτη κυρία της Γαλλίας Ντανιέλ Μιτεράν, η μόνη μέχρι στιγμής που κατάφερε να παραμείνει στη δημόσια ζωή της χώρας της πολύ μετά το θάνατο του συζύγου της, Φρανσουά, το 1996.
Η ζωή της Ντανιέλ Μιτεράν είναι ένα «ακτιβιστικό» παραμύθι, που θα μπορούσε να καλύψει χίλιες σελίδες. Από αριστερή οικογένεια, η Ντανιέλ Ιζαμπέλ Εμιλιέν, το γένος Γκουζ, έγινε μέλος της γαλλικής Αντίστασης στα 17 της κι εκεί βοήθησε τον «Καπετάν Μορλάν» να το σκάσει από την Γκεστάπο παριστάνοντας τη φιλενάδα του. Μόνο που οι δυο τους ερωτεύτηκαν πραγματικά και παντρεύτηκαν το 1944. Απέκτησαν τρία αγόρια, τον Πασκάλ που πέθανε μόλις δύο μηνών, τον Ζαν-Κριστόφ και τον Ζιλμπέρ.
Στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του Φρανσουά, η Ντανιέλ έπαιξε αποφασιστικό ρόλο διεκδικώντας για τον εαυτό της την εικόνα της γυναίκας του λαού, σε αντιπαράθεση με την αριστοκρατική σύζυγο του αντιπάλου, Βαλερί Ζισκάρ ντ’ Εστέν.
«Δεν υπάρχει καθορισμένος ρόλος για τη σύζυγο του προέδρου της Δημοκρατίας. Οσο με αφορά, για τριάντα χρόνια συνδύασα τη ζωή της μητέρας και το επάγγελμά μου, την καλλιτεχνική βιβλιοδεσία. Οι δραστηριότητές μου σε ανθρωπιστικές και πολιτικές οργανώσεις κάλυψαν τους στόχους που είχα θέσει. Οταν στην ηλικία των είκοσι ετών έδεσα τη ζωή μου μ’ εκείνη του Φρανσουά, τίποτα δεν με προετοίμαζε για το ρόλο της πρώτης κυρίας. Το γεγονός ότι βρέθηκα στο προσκήνιο και έτσι μπόρεσα να υπηρετήσω στόχους πολύ καλύτερα απ’ ό,τι εάν ήμουνα ανώνυμη, δεν μπορώ να πω ότι με στενοχωρεί. Ακόμα και σήμερα δεν διστάζω να επικαλεστώ γνωριμίες και σχέσεις που έκανα την εποχή εκείνη ώστε να υπερασπιστώ μια άποψη που μου είναι προσφιλής», έλεγε στη συνέντευξη που παραχώρησε στο «Ε» πριν από ενάμιση χρόνο.
Ετσι, ως πρώτη κυρία αφιερώθηκε στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δεν ήταν λίγες οι φορές που έγινε «φορτική» στο υπουργείο Εξωτερικών, περίφημες έχουν μείνει οι παρεμβάσεις της για το κουρδικό ζήτημα. Λίγο έλλειψε μάλιστα να σκοτωθεί στο ιρακινό Κουρδιστάν το 1992, όταν μία βόμβα που έπεσε στο κονβόι της αποστολής σκότωσε τέσσερα άτομα και τραυμάτισε άλλα 17. Δήλωσε τότε: «Θα συνεχίσω ν’ αγωνίζομαι μέχρι να πεθάνω».
Δεν ήταν ενοχλητική όμως μόνο σε γαλλικό έδαφος. Ενα άλλο ανέκδοτο από τη ζωή της δείχνει το τσαγανό της. Σε συζήτηση με τον Φιντέλ Κάστρο τού έκανε παρατηρήσεις για το βασανισμό και τη θανάτωση πολιτικών κρατουμένων. Οταν ο Κάστρο δεν αντέδρασε άσχημα τον ρώτησε γιατί ανέχεται την γκρίνια της κι εκείνος απάντησε: «Γιατί μ’ αρέσεις πολύ».
Πράγματι, δεν σταμάτησε ποτέ. Μετά τα ανθρώπινα δικαιώματα, ήρθαν οι γυναίκες, το κίνημα για την αντιπαγκοσμιοποίηση, το περιβάλλον, η Αφρική… Ο κατάλογος είναι μακρύς. Από το 1986, το ίδρυμα που δημιούργησε, το France Libertes (Γαλλία-Ελευθερίες) υπερασπίζεται τους αδύναμους. Το ίδρυμα έχει, μάλιστα, το στάτους του συμβούλου του ΟΗΕ.
«Σήμερα βρισκόμαστε κάτω από την μπότα μιας οικονομικής και χρηματοπιστωτικής δικτατορίας που διαχειρίζεται την πολιτική του πλανήτη. Γνωρίζουμε καλά τις θετικές συνέπειες που έχει για ένα μικρό αριθμό προνομιούχων και τις καταστροφικές συνέπειες για τα τρία τέταρτα της ανθρωπότητας, και δεν αναφέρομαι μόνο στη φύση. Το σύστημα αυτό έχει φτάσει στα όριά του και βυθίζεται στην ίδια του την υπερβολή. Εδώ και πολλά χρόνια ένα μεγάλο κίνημα σκέψης καταγγέλλει την τακτική αυτή και προτείνει εναλλακτικές που βασίζονται στις ουμανιστικές αρχές, σε αντίθεση με τη μοναδική σκέψη που διακηρύσσει ότι το χρήμα αποφασίζει για τα πάντα. Το France Libertes, το ίδρυμα του οποίου είμαι πρόεδρος από την πρώτη μέρα της δημιουργίας του, εγγράφεται σε αυτό το κίνημα και δρα ανάλογα. Για μένα είναι μια εργασία πλήρους απασχόλησης που με κάνει να ταξιδεύω συχνά. Σήμερα φτιάχνουμε τον κόσμο του αύριο, σε όλες τις ηπείρους. Το να πας να συναντήσεις το μέλλον είναι ο καλύτερος τρόπος για να μιλήσεις γι’ αυτό και να σκεφτείς μαζί με άλλους για το πώς θα ήθελες να το οικοδομήσεις σε παγκόσμιο επίπεδο», μας έλεγε πριν η κρίση χτυπήσει με όλη της τη δύναμη.
Κι όμως, μια τέτοια δυναμική και ανεξάντλητη γυναίκα, η οποία κατάφερε να υψώσει το ανάστημά της και να σταθεί αυθύπαρκτη δίπλα σε έναν αναμφισβήτητα πανίσχυρο άντρα, υποκλίθηκε τόσο στην πολιτική του «ατιμία» να κρύψει την ανίατη ασθένειά του για να επανεκλεγεί, όσο και στις εξωσυζυγικές του περιπέτειες.
Η ύπαρξη της εξώγαμης κόρης του Μαζαρίν, ήταν κοινό μυστικό από τα πρώτα χρόνια της πολιτικής του ζωής. Στην κηδεία του, και αφού το θέμα είχε γίνει γνωστό στους πάντες, η Ντανιέλ τόλμησε και την πήρε μαζί με τους γιους της στην επίσημη πομπή. Από τότε, οι σχέσεις τους δεν σταμάτησαν να γίνονται ρεπορτάζ, η πρώτη ερώτηση σε κάθε συνέντευξη που παραχωρούσε. Αλλες φορές απαντούσε, άλλες πάλι όχι. Πόσο βαρύ είναι να στιγματίζεται μια ολόκληρη ζωή από τις ερωτικές κωλοτούμπες του συζύγου; Ακόμα και αν, όπως έχει γραφτεί πολλές φορές, το ζεύγος παρέμενε ενωμένο για τα μάτια του κόσμου και μόνο; Κι όμως, ένας και μόνο συμβιβασμός φτάνει να χαρακτηρίσει μια ολόκληρη ζωή.
